Nëse mendoni se keni parë çdo bukuri të Kosovës, mendohuni sërish. Ka një vend ku koha ka ndalur… një botë e fshehur për 2 milion vjet, nën malet e egra të Rugovës. Ajo nuk është thjesht një shpellë – është një histori që ende po shkruhet.
Pasi kalon Ujëvarën e Drinit të Bardhë, përmes një shtegu që të çon në zemrën e Radavcit, para teje shfaqet një hyrje e ngushtë, nga ku shpërthen një ajër i ftohtë dhe i lagësht. Brenda saj, një mbretëri gëlqerore me kupola të bardha dhe shtylla gjigante të formuara pikë pas pike për miliona vite.
Por bukuria është vetëm fillimi. Thellë, në errësirë, janë gjetur gjurmë njerëzore 6.000 vjeçare, një plumb i Luftës së Parë Botërore, madje edhe një pipë e lënë pas nga ushtarët. Dhe ende sot, arkeologët besojnë se në dhomat e pazbuluara mund të ketë sekrete që mund të ndryshojnë historinë.
Jeta e padukshme
Shpella është shtëpia e rreth 1.000 lakuriqëve të natës, që lëvizin në errësirë si rojtarë të një bote që nuk i përket askujt. Poshtë këmbëve, një kanal i errët nënujore vazhdon të gërryejë gurin, duke formuar shtigje që asnjë njeri nuk i ka parë ende.
Nga fshehtësia tek vizitorët
Për dekada, kjo mrekulli e natyrës ishte e panjohur, derisa një eksplorues me emrin Fatos Katallozi vendosi ta kthejë në një atraksion për botën. Me ura metalike, ndriçim artistik dhe guida lokale të trajnuara, sot “Sleeping Beauty Cave” është gati të tregojë historinë e saj… për ata që guxojnë të zbresin në të.
A guxon të hysh?
Çdo hap është një udhëtim në kohë: nga mijëvjeçarët e lashtë, te kujtimet e dy luftërave botërore, e deri te jeta e fshehur e natyrës. Por kujdes: nuk mund të hysh vetëm. Pa një guidë, labirinti i saj të humbet përgjithmonë.
E zbuluar në vitin 1966, është një nga pak shpellat që menaxhohen nga qeveria në Kosovë.
Photograph by Bujar Gashi
Rezervo eksperiencën tënde
• Vendndodhja: Radavc, Rugovë, pranë Ujëvarës së Drinit të Bardhë
• Koha e vizitës: rreth 45 minuta
• Çfarë të marrësh me vete: këpucë rezistente ndaj rrëshqitjes, xhaketë të lehtë, guxim për misterin.
Zbulo sekretin që toka ka ruajtur për 2 milion vjet.
Artikulli i plotë i National Geographic nga Robert Draper ka shërbyer si frymëzim për këtë shkrim.
/kosovajone.press